รายละเอียดโครงการวิจัย
- ชื่อโครงการ (ภาษาไทย) :
- การจัดการความรู้ประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ตามแนวคิดสะเต็มศึกษาในจังหวัดนครสวรรค์
- ชื่อโครงการ (ภาษาอังกฤษ) :
- Knowledge management of history, art, culture and local wisdom of ethnic group based on the concept of stem education in Nakhon Sawan
- หน่วยงานเจ้าของโครงการ :
- คณะครุศาสตร์
- ลักษณะโครงการวิจัย :
- โครงการวิจัยเดี่ยว
- ลักษณะย่อยโครงการวิจัย :
- อยู่ภายใต้แผนงานวิจัย/ชุดโครงการวิจัย
- ประเภทโครงการ :
- โครงการวิจัยใหม่
- วันเริ่มต้นโครงการ :
- 1 ตุลาคม 2563
- วันสิ้นสุดโครงการ :
- 30 กันยายน 2564
- ประเภทของการวิจัย :
- งานวิจัยประยุกต์
- ความสำคัญและที่มาของปัญหา :
- ภูมิปัญญาจัดเป็นมรดกทางสังคม เป็นเรื่องราวขององค์ความรู้ เป็นสิ่งที่สร้างสรรค์และสั่งสมของมนุษย์ในชุมชน ที่มีความเป็นมา มีความงดงามในเชิงศิลปะจนเป็นวัฒนาธรรมที่มีความหลากหลาย สืบทอดจากรุ่นหนึ่งสู่อีกรุ่นหนึ่ง ซึ่งภูมิปัญญาท้องถิ่นนับเป็นขุมทรัพย์แห่งความรู้ที่อยู่คู่กับท้องถิ่นต่าง ๆ มายาวนาน เป็นแหล่งเรียนรู้ให้คนรุ่นหลังได้นำมาประยุกต์ใช้ ปฏิบัติตามและสืบทอดมรดกทางวัฒนธรรมให้อยู่คู่ท้องถิ่น ซึ่งแต่ละท้องถิ่นก็มีเอกลักษณ์ในเรื่องภูมิปัญญาที่แตกต่างกันออกไป เช่น ในจังหวัดนครสวรรค์มีภูมิปัญญาท้องถิ่นเครื่องปั้นดินเผาบ้านมอญ ในจังหวัดเพชรบูรณ์มีภูมิปัญญาท้องถิ่นการทอผ้าลายขิด เป็นต้น ซึ่งถ้าพูดถึงในจังหวัดนครสวรรค์สิ่งที่น่าสนใจเรียนรู้ คือ การเข้าไปเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ทั้ง 5 กลุ่มชาติพันธุ์ ได้แก่ ลาวโซ่ง ชาวจีน ชาวมุสลิม ชาวมอญ ญวน (นครสวรรค์ศึกษา, 2562) ซึ่ง 5 กลุ่มชาติพันธุ์ มีวิถีชีวิตและเอกลักษณ์ที่ควรค่าแก่การเรียนรู้และนำมาประยกต์ใช้ในการจัดการเรียนการสอนต่อไป การศึกษาภูมิปัญญากลุ่มชาติพันธุ์เป็นการศึกษาประวัติศาสตร์ที่คนรุ่นก่อนได้คิดค้นและสืบทอดไว้หรืออาจยังคงถูกใช้อยู่ในปัจจุบัน อันเป็นทุนทางสังคม ทุนทางปัญญา โดยกระบวนการจัดการความรู้ เพื่อสร้างคุณค่าทางสังคม สร้างความเข้าใจในวิถีการดำเนินชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ ซึ่งในจังหวัดนครสวรรค์ มีความหลากหลายของกลุ่มชาติพันธ์ ได้แก่ ชาติพันธุ์จีน ลาว (ไทดำ) มอญ มุสลิม ญวน มีภูมิหลังและลักษณะทางวัฒนธรรมที่แตกต่างกันออกไป บางกลุ่มตั้งถิ่นฐานในเมืองหรือชนบทแต่บางกลุ่มอยู่ทั้งในเมืองและชนบท
- วัตถุประสงค์ของโครงการ :
- 3.1 เพื่อศึกษา สังเคราะห์ ประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ ในจังหวัดนครสวรรค์ 3.2 เพื่อจัดการความรู้ประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ ตามแนวคิดสะเต็มศึกษาในจังหวัดนครสวรรค์ 3.3 เพื่อนำเสนอผลผลิตการจัดการความรู้ประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ ตามแนวคิดสะเต็มศึกษาในจังหวัดนครสวรรค์
- ขอบเขตของโครงการ :
- ขอบเขตด้านเนื้อหา คือ การพัฒนากระบวนจัดการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรมและภูมิปัญญาของกลุ่มชาติพันธุ์โดยใช้การจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดสะเต็มศึกษา แล้วพัฒนาผลิตภัณฑ์ต้นแบบซึ่งเป็นผลผลิตจากความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ในจังหวัดนครสวรรค์ ขอบเขตด้านประชากร ประชากรที่ใช้ในครั้งนี้ ประกอบด้วยผู้ที่เกี่ยวข้อง จำนวน 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มที่ 1 บุคคลในชุมชน องค์กรชุมชน เครือข่ายชุมชน ในเขตอำเภอเมือง อำเภอโกรกพระ อำเภอชุมแสงและอำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์ และ กลุ่มที่ 2 นักศึกษาคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ บุคลากรทางการศึกษา ขอบเขตด้านแหล่งข้อมูล แหล่งข้อมูล มี 2 แหล่ง ได้แก่ แหล่งที่ 1 ข้อมูลปฐมภูมิ ได้แก่ เป็นการศึกษาข้อมูลจากเอกสารทางวิชาการ สิ่งพิมพ์ งานวิจัยที่เกี่ยวข้องและข้อมูลระดับชุมชนเพื่อให้ได้แนวคิดทฤษฎีที่สามารถนำไปใช้ในการวางแนวทางในการศึกษาพัฒนาเครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาและการอภิปรายอ้างอิง แหล่งที่ 2 ข้อมูลทุติยภูมิ ได้แก่ เป็นข้อมูลที่ศึกษาได้จากการเก็บข้อมูลโดยตรงจากประชากรที่ศึกษา และเป็นการศึกษารายละเอียดต่อเนื่องจากข้อมูลทุติยภูมิ และข้อมูลสารสนเทศเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ในจังหวัดนครสวรรค์ จัดประชุมเชิงปฏิบัติการออกแบบพัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์โดยใช้ชุมชนเป็นฐานเพื่อส่งเสริมสมรรถนะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 ในจังหวัดนครสวรรค์ ขอบเขตด้านพื้นที่ ได้แก่ ชุมชนและโรงเรียนในเขตอำเภอเมือง อำเภอโกรกพระ อำเภอชุมแสงและอำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์
- ผลที่คาดว่าจะได้รับ :
- - ความรู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ในจังหวัดนครสวรรค์ และองค์ความรู้เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์จากภูมิปัญญาท้องถิ่นตามแนวคิดสะเต็มศึกษาของกลุ่มชาติพันธุ์ในจังหวัดนครสวรรค์ - การพัฒนากำลังคน ได้แก่ นักศึกษาและผู้ที่สนใจในการนำแนวคิดสะเต็มศึกษามาใช้ในการออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์ของกลุ่มชาติพันธุ์ - แบบผลิตภัณฑ์จากภูมิปัญญาท้องถิ่นตามแนวคิดสะเต็มศึกษาโดยใช้กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม (Engineering design processed) ของกลุ่มชาติพันธุ์ในจังหวัดนครสวรรค์ - ผลิตภัณฑ์ต้นแบบจากภูมิปัญญาท้องถิ่นตามแนวคิดสะเต็มศึกษาโดยใช้กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม (Engineering design processed) ของกลุ่มชาติพันธุ์ในจังหวัดนครสวรรค์ - เอกสารเผยแพร่องค์ความรู้เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ที่ได้จากภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ตามแนวคิดสะเต็มศึกษาในจังหวัดนครสวรรค์
- วิธีการดำเนินการวิจัย และสถานที่ทำการทดลอง/เก็บข้อมูล :
- การวิจัยครั้งนี้ใช้กระบวนการวิจัยประยุกต์ (Applied Research) มีวิธีดำเนินการวิจัยโดยวิเคราะห์จากเอกสารที่เกี่ยวข้องควบคู่ไปกับการสำรวจ สัมภาษณ์ ทดลอง และจัดเวทีชาวบ้าน เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ และนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์และสังเคราะห์ เพื่อพัฒนากระบวนการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรมและภูมิปัญญาของกลุ่มชาติพันธุ์โดยใช้การจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดสะเต็มศึกษา แล้วพัฒนาผลิตภัณฑ์ต้นแบบซึ่งเป็นผลผลิตจากความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ในจังหวัดนครสวรรค์ มีกิจกรรมของการวิจัยแบ่งออกเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การศึกษาสำรวจเพื่อเก็บข้อมูลพื้นฐานภูมิปัญญาของกลุ่มชาติพันธุ์ ประกอบด้วย 5 กลุ่มชาติพันธุ์ ได้แก่ ลาวโซ่ง ชาวจีน ชาวมุสลิม ชาวมอบ และชาวญวน ในเขตจังหวัดนครสวรรค์ ระยะที่ 2 การจัดการความรู้และพัฒนาผลิตภัณฑ์ของกลุ่มชาติพันธุ์ ของ 5 กลุ่มชาติพันธ์ ด้านประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรมและภูมิปัญญา สู่การความคิดออกแบบต่อยอดเพื่อผลิตภัณฑ์และประยุกต์ให้ได้จริง ระยะที่ 3 การเผยแพร่องค์ความรู้ เป็นการจัดการความรู้โดยการจัดนิทรรศการ การจัดศูนย์การเรียนรู้ พื้นที่ในการเก็บข้อมูล ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ จังหวัดนครสวรรค์ และองค์การปกครองส่วนท้องถิ่นในเขตอำเภอเมืองนครสวรรค์ อำเภอโกรกพระ อำเภอชุมแสงและอำเภอท่าตะโก
- คำอธิบายโครงการวิจัย (อย่างย่อ) :
- การวิจัย เรื่อง การจัดการความรู้ประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ตามแนวคิดสะเต็มศึกษาในจังหวัดนครสวรรค์ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษา สังเคราะห์ ประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ ในจังหวัดนครสวรรค์ 2) เพื่อจัดการความรู้ประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ ตามแนวคิดสะเต็มศึกษาในจังหวัดนครสวรรค์ 3) เพื่อนำเสนอผลผลิตการจัดการความรู้ประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ ตามแนวคิดสะเต็มศึกษาในจังหวัดนครสวรรค์ กลุ่มเป้าหมายการวิจัย ประกอบด้วย องค์กรชุมชน ตัวแทนชุมชน ปราชญ์ชาวบ้าน ครู นักเรียน ในพื้นที่ชุมชนและโรงเรียนในเขตอำเภอเมือง อำเภอโกรกพระ อำเภอชุมแสงและอำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์ เป็นการวิจัยประยุกต์ (Applied research) โดยใช้วิธีการศึกษาวิเคราะห์จากเอกสารที่เกี่ยวข้องควบคู่ไปกับการสำรวจ สัมภาษณ์ ทดลอง และจัดเวทีชาวบ้าน เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ และนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์และสังเคราะห์เพื่อพัฒนากระบวนการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรมและภูมิปัญญาของ
- รายชื่อนักวิจัยในโครงการ :
-
ลำดับที่ รายชื่อ ประเภทนักวิจัย บทบาทหน้าที่ สัดส่วน 1 นางพรรณี เหมะสถล นักวิจัยภายในมหาวิทยาลัย หัวหน้าโครงการวิจัย 50% 2 นางสาวดารารัตน์ ชัยพิลา นักวิจัยภายในมหาวิทยาลัย ผู้ร่วมวิจัย 50%
สถาบันวิจัยและพัฒนา
มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ ศูนย์การศึกษาย่านมัทรี398/1 หมู่ 3 ตำบลย่านมัทรี อำเภอพยุหะคีรี
จังหวัดนครสวรรค์ 60130
