รายละเอียดโครงการวิจัย
- ชื่อโครงการ (ภาษาไทย) :
- การวิเคราะห์หาพื้นที่ศักยภาพสำหรับติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนหลังคา ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์ ด้วยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์
- ชื่อโครงการ (ภาษาอังกฤษ) :
- Analysis of Potential Area for Solar PV Rooftop Installation in Mueang Nakhon Sawan, THAILAND, using Geographic Information System (GIS)
- หน่วยงานเจ้าของโครงการ :
- คณะเทคโนโลยีการเกษตรและเทคโนโลยีอุตสาหกรรม
- ลักษณะโครงการวิจัย :
- โครงการวิจัยเดี่ยว
- ลักษณะย่อยโครงการวิจัย :
- ไม่อยู่ภายใต้แผนงานวิจัย/ชุดโครงการวิจัย
- ประเภทโครงการ :
- โครงการวิจัยใหม่
- วันเริ่มต้นโครงการ :
- 1 ตุลาคม 2559
- วันสิ้นสุดโครงการ :
- 30 กันยายน 2560
- ประเภทของการวิจัย :
- งานวิจัยประยุกต์
- ความสำคัญและที่มาของปัญหา :
- ประเทศไทยมีแนวโน้มความต้องการใช้พลังงานสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องเฉลี่ยเพิ่มขึ้นปีละ 4.2% [1] แต่ศักยภาพในการจัดหาพลังงานยังไม่เพียงพอต่อการใช้งาน จึงต้องพึ่งพาการนำเข้าพลังงานจากต่างประเทศเป็นหลัก [2] ปัญหาด้านความมั่นคงทางพลังงานของประเทศจึงกลายเป็นหนึ่งในปัญหาหลักที่ระบุอยู่ในยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ. 2555-2559) ยุทธศาสตร์การวิจัยของชาติ ฉบับที่ 8 (พ.ศ. 2555-2559) ยุทธศาสตร์การวิจัยของชาติรายประเด็น (พ.ศ. 2556-2559) ยุทธศาสตร์ประเทศ รวมไปถึงนโยบายหรือเป้าหมายของรัฐบาลการส่งเสริมและพัฒนาพลังงานทดแทนอย่างจริงจังจึงเป็นอีกหนึ่งวิธีที่จะช่วยลดการพึ่งพาการนำเข้าน้ำมันเชื้อเพลิงและพลังงานชนิดอื่นๆ พลังงานทดแทน หรือพลังงานทางเลือก (Alternative energy) คือพลังงานที่นำมาใช้แทนพลังงานจากฟอสซิล (Fossil) ที่มีปริมาณลดลงและอาจหมดไปในอนาคต [3] ซึ่งพลังงานทดแทนจะอยู่ในรูปพลังงานหมุนเวียน (Renewable energy) ที่สามารถเกิดขึ้นใหม่หรือปลูกทดแทนส่วนที่ใช้ไปแล้วได้ ได้แก่ พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานลม พลังงานน้ำ ชีวมวล ก๊าซชีวภาพ และขยะ ฯลฯ จากงานวิจัยต่างๆ พบว่าประเทศไทยมีศักยภาพด้านพลังงานทดแทนอยู่ในระดับดีมาก รัฐบาลจึงมอบหมายให้กระทรวงพลังงานจัดทำแผนการพัฒนาพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือก 25% ใน 10 ปี (2555-2564) (Alternative Energy Development Plan : AEDP (2012-2021) เพื่อเป็นการกำหนดกรอบและทิศทางการพัฒนาพลังงานทดแทนอย่างยั่งยืน [2] พลังงานแสงอาทิตย์ (Solar energy) เป็นหนึ่งในพลังงานทดแทนที่ได้รับการส่งเสริมและสนับสนุนให้เกิดการผลิตและการใช้งานอย่างจริงจังในช่วงหลายปีที่ผ่านมา เนื่องจากเป็นพลังงานที่สะอาดปราศจากมลพิษ และมีอยู่ในธรรมชาติใช้ได้ไม่มีวันหมด นอกจากนี้พื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศไทย มีความเข้มของพลังงานแสงอาทิตย์ที่เหมาะ สมที่จะนำมาผลิตไฟฟ้าได้ ในแผนการพัฒนาพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือก 25% ใน 10 ปี ของกระทรวงพลังงาน จึงได้ทำการกำหนดเป้าหมายไว้อย่างชัดเจนว่า จะต้องผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ให้ได้ 2,000 MW ในปี 2564 ซึ่งในปัจจุบันมีกำลังการผลิตรวมเพียง 75.48 MW [2] ในปัจจุบันโครงการผลิตไฟฟ้าด้วยเซลล์แสงอาทิตย์ หรือโซลาร์เซลล์ (Solar cell) ในประเทศไทยที่รัฐบาลสนับสนุนการรับซื้อไฟฟ้าอยู่ 3 กลุ่ม ดังนี้ 1) โครงการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนพื้นดิน (Solar farm) 2) โครงการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนหลังคา (Solar rooftop) และ 3) โครงการผลิตไฟฟ้าพลังงานจากแสงอาทิตย์สำหรับหน่วยงานราชการและสหกรณ์การเกษตร สำหรับโครงการในกลุ่มที่ 1 และ 3 จะเป็นการติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าบนพื้นดิน (Solar farm) ซึ่งใช้พื้นที่ขนาดใหญ่ในการติดตั้ง เจ้าของโครงการมักเป็นนักลงทุนด้านอุตสาหกรรมพลังงานหรือหน่วยงานราชการ ต่างจากโครงการกลุ่มที่ 2 ที่ถือเป็นโครงการที่สามารถเข้าถึงภาคประชาชนได้ครอบคลุมที่สุด [4] นอกจากนี้ยังเป็นการส่งเสริมให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการผลิตและการใช้พลังงานทดแทนอย่างกว้างขวางตามยุทธศาสตร์ตามแผน AEDP อีกด้วย ในการศึกษาครั้งนี้จึงมุ่งที่จะศึกษาพื้นที่ศักยภาพสำหรับการติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนหลังคา (Solar PV rooftop) โดยเลือกพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์เป็นพื้นที่ในการศึกษา จากรายงานสถิติจำนวนประชากรและบ้าน รายจังหวัด รายอำเภอ และรายตำบล ณ เดือนธันวาคม พ.ศ. 2554 อำเภอเมืองนครสวรรค์มีจำนวนบ้าน 56,118 หลังคาเรือน [5] มากที่สุดในจังหวัดนครสวรรค์ นอกจากนี้ในเขตพื้นที่ที่ทำการศึกษายังเป็นศูนย์รวมของหน่วยงานราชการ สถานศึกษา และโรงงานอุตสาหกรรมจึงเป็นพื้นที่ที่เหมาะสมในการศึกษาศักยภาพสำหรับการติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนหลังคา (Solar PV rooftop)
- วัตถุประสงค์ของโครงการ :
- 1. เพื่อศึกษาและรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องในการติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนหลังคา (Solar PV rooftop) 2. เพื่อวิเคราะห์หาพื้นที่ศักยภาพสำหรับติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนหลังคา (Solar PV rooftop) ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์
- ขอบเขตของโครงการ :
- 1. ขอบเขตด้านพื้นที่ : ครัวเรือนและสิ่งปลูกสร้างในเขตอำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์ 2. ขอบเขตด้านระยะเวลา : ใช้ระยะเวลา 1 ปี ตั้งแต่ ตุลาคม 2559 - กันยายน 2560
- ผลที่คาดว่าจะได้รับ :
- 1. มีการรวบรวมแหล่งข้อมูลที่เกี่ยวข้องเพื่อใช้ในการติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนหลังคา (Solar PV rooftop) 2. ทราบถึงพื้นที่ศักยภาพในการติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนหลังคา (Solar PV rooftop) ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์ 3. หน่วยงานที่เกี่ยวข้องสามารถนำผลการวิเคราะห์ที่ได้ไปใช้ในการกำหนดนโยบายส่งเสริมการใช้พลังงานทดแทน 4. เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนและชุมชนทราบถึงข้อมูลเกี่ยวกับต้นทุนประมาณการในการติดตั้ง ค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษา ตลอดจนระยะเวลาคืนทุน เพื่อประกอบการตัดสินใจก่อนการลงทุนหรือเข้าร่วมโครงการของภาครัฐ 5. ภาคเอกชนสามารถนำผลการวิเคราะห์ที่ได้ไปใช้ในการตัดสินใจลงทุนติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนหลังคา (Solar PV rooftop) เพื่อลดค่าใช้จ่ายด้านพลังงาน
- วิธีการดำเนินการวิจัย และสถานที่ทำการทดลอง/เก็บข้อมูล :
- 1. ศึกษาและรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องในการติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนหลังคา (Solar PV rooftop) 1.1 รวบรวมข้อมูลจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น ข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียม ข้อมูลภาพถ่ายทางอากาศ ข้อมูลเชิงบรรยาย ข้อมูลขอบเขตการปกครอง ฯลฯ 1.2 จัดเก็บข้อมูลด้วยการดิจิไทซ์ (Digitize) 1.3 จัดเก็บข้อมูลภาคสนาม 2. พัฒนาตัวแบบทางคณิตศาสตร์เพื่อใช้ในการคำนวนหาพื้นที่ศักยภาพสำหรับติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนหลังคา 3. กำหนดตัวชี้วัดที่บ่งบอกถึงศักยภาพหรือความสามารถในการผลิตไฟฟ้าต่อปี (kWH) ของแต่ละพื้นที่เพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถประเมินได้ด้วยตนเอง 4. ทำการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อหาพื้นที่ศักยภาพสำหรับติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนหลังคา (Solar PV rooftop) 2.1 วิธีการวิเคราะห์แบบลำดับขั้น (Analytic Hierarch Process : AHP) 2.2 การ Overlay 5. จัดทำแผนที่พื้นที่ศักยภาพสำหรับติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนหลังคา (Solar PV rooftop) 6. เสนอแนวทางและข้อมูลเกี่ยวกับต้นทุนประมาณการในการติดตั้ง ค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษา ตลอดจนระยะเวลาคืนทุน เพื่อประกอบการตัดสนใจก่อนการลงทุนหรือเข้าร่วมโครงการของภาครัฐ
- คำอธิบายโครงการวิจัย (อย่างย่อ) :
- -
- รายชื่อนักวิจัยในโครงการ :
-
ลำดับที่ รายชื่อ ประเภทนักวิจัย บทบาทหน้าที่ สัดส่วน 1 นางสาวพุทธพร ไสว นักวิจัยภายในมหาวิทยาลัย หัวหน้าโครงการวิจัย 50% 2 นางสาวอาสาฬห์ อุตตาลกาญจนา นักวิจัยภายในมหาวิทยาลัย ผู้ร่วมวิจัย 50%
สถาบันวิจัยและพัฒนา
มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ ศูนย์การศึกษาย่านมัทรี398/1 หมู่ 3 ตำบลย่านมัทรี อำเภอพยุหะคีรี
จังหวัดนครสวรรค์ 60130
